SAYI   : ÖZDERİN 2024/RG.01

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 sayılı Tebliğ’in 8’inci maddesinin 9. fıkrasına yapılan “Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.” şeklindeki ekleme ile Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri taşıt satış sözleşmeleri dışındaki taşınır satış sözleşmeleri bedelleri ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz üzerinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecek ise de anılan ödeme yükümlülüklerinin Türk parası olarak yapılması ve kabul edilmesi zorunluluğu getirilmişti.

28 Şubat 2024 tarihli 32474 sayılı T.C. Resmi Gazete’de Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 sayılı Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair 2024-32/69 Sayılı Tebliğ’in 8’inci maddesinin 9. fıkrasındaki son cümle “Ancak söz konusu sözleşmelere ilişkin aşağıda belirtilen haller dışında kalan ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur:” şeklinde değiştirilmiştir. Bu itibarla Türkiye’de yerleşik kişilerin taşıt satış sözleşmeleri dışındaki menkul satış sözleşmelerindeki bedelin ve bu sözleşmelerdeki diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya döviz endeksli olarak kararlaştırılabilmesi ancak ödemenin TL olarak yapılması kuralına 6 farklı istisna getirilmiştir. Bu istisnalar sırası ile aşağıdaki şekildedir:

a. 19/4/2022 tarihinden önce akdedilen menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 19/4/2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2022-32/66)’in yürürlük tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri,

b. 19/4/2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri,

c. Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden ve kıymetli taş alım satım işlemleri ile bu işlemlerin takası kapsamındaki ödeme yükümlülükleri,

ç. 8/12/2004 tarihli ve 25664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/12) ve 2/7/2004 tarihli ve 25510 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/4) kapsamında, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlar ile 17/8/2022 tarihli ve 5973 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki İhracat Konsorsiyumu ve 24/8/2022 tarihli ve 5986 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan E-İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki E-İhracat Konsorsiyumu statüsüne sahip şirketler üzerinden aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilecek ihracatlara yönelik menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri,

d. Gümrük beyannamesine tabi tutulan ihrakiye satış ve teslimi dahil 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı malların teslimine ilişkin akdedilen menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri,

e. Serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar ile dış ticaret işlemleri kapsamında yapılan menkul satış sözleşmesine konu malların teslimine ilişkin ödeme yükümlülükleri.

Özetle, kural olarak bedeli döviz üzerinden kararlaştırılmış taşıt satış sözleşmeleri hariç olmak üzere bir taşınır satış sözleşmesi (salt ürün - mal satışı da bu kapsamda değerlendirilmektedir) var ise ödeme TL olarak yapılacaktır. Diğer bir deyişle istisna kapsamında bulunmayan taşıt satış sözleşmeleri dışındaki menkul satış sözleşmeleri bedellerinin ve bu sözleşmelerdeki diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz üzerinden kararlaştırılması halinde ödeme Türk Parası ile yapılacak ve para borcunun alacaklısı tarafça TL üzerinden yapılan ödeme kabul edilecektir. Bu anlamda genel kural değiştirilmemekle birlikte yukarıda sayılan istisnalardan birinin mevcudiyeti halinde sözleşme bedelinin TL olarak ödenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu durumda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu yabancı para borcunun ifasına dair genel kurallar uygulanacak olup Yabancı Para Borcunun İfası ve Döviz ile Sözleşme Akdetme Yasağı konulu bültenimizden daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.

Son olarak 28 Şubat 2024 tarihli 32474 sayılı T.C. Resmi Gazete’de Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 sayılı Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair 2024-32/69 Sayılı Tebliğ ile değiştirilen 8. Maddenin 9. Fıkrasının son cümlesi ve aynı maddeye eklenen a, b ve c bentleri 21.04.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmişken ç, d ve e bentleri 28.02.2024 tarihi olan yayım tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu kararların uygulanması ile ilgili herhangi bir hukuki sorunuz olması halinde bizimle irtibat kurmanızı rica ederiz.

Saygılarımızla,

Av. Senem Nimet ÇETİN                         Stj. Av. Özüm Nur TORUN

Danışmanlık Departmanı Yöneticisi                Dava Departmanı