img-01

Haber & Etkinlikler

Bilgi Arama

İmza ve İmza Atılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

2021-06-24

SAYI  : ÖZDERİN 2021/11

 

Bilindiği üzere, yazılı belgelerin hukuki sonuç doğurabilmeleri için, ilgilileri tarafından imza altına alınması gerekmektedir. Bu sebepten dolayı, imza günlük hayatımıza sirayet etmiş bir meseledir. Konu hakkında yazılan bu bültende, imzanın hukuki niteliği ve imza atarken dikkat edilmesi gereken hususlar açıklanmıştır.

İmza, Türk Dil Kurumu’nca “Bir kimsenin herhangi bir belgeyi yazdığını veya onayladığını belirtmek için her zaman aynı biçimde kullandığı işaret.” şeklinde tanımlanmış olan, kişiye özgü ayırt edici özellikler içeren bir el yazısı formudur.

Kişiler, imza atmak suretiyle borç ve yükümlülük altına girer veyahut bunlardan kurtulurlar. Kişilerin irade beyanlarını içeren belgelerin, hukuk dünyasında sonuç doğurabilmesi için imza unsurunu taşıması gerekmektedir. Bu sebepten ötürü, bir imzanın hangi unsurları içermesi ve ne şekilde imza atılması gerektiği önem teşkil etmektedir.

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 15. Maddesi “(1)İmzanın, borç altına girenin el yazısıyla atılması zorunludur. Güvenli elektronik imza da, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğurur. (2)İmzanın el yazısı dışında bir araçla atılması, ancak örf ve âdetçe kabul edilen durumlarda ve özellikle çok sayıda çıkarılan kıymetli evrakın imzalanmasında yeterli sayılır. (3)Görme engellilerin talepleri halinde imzalarında şahit aranır. Aksi takdirde görme engellilerin imzalarını el yazısı ile atmaları yeterlidir.” 16. Maddesi “(1)İmza atamayanlar, imza yerine usulüne göre onaylanmış olması koşuluyla, parmak izi, el ile yapılmış bir işaret ya da mühür kullanabilirler. (2)Kambiyo senetlerine ilişkin hükümler saklıdır.”[1] demek suretiyle imzanın nasıl atılması gerektiğini düzenlemiştir. Bu hükümden çıkarılacak sonuca göre, eğer istisnai bir durum bulunmuyorsa, imza daima el yazısı ile veyahut güvenli elektronik imza vasıtasıyla atılmalıdır. 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu 3. Maddesi (b) bendi “Elektronik imza: Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi,”[2] şeklinde elektronik imzayı tanımlamıştır. Güvenli elektronik imza niteliğinde olan e-imza verileri, kanunlarda elle imza gerektiği belirtilen ayrık durumlar hariç olmak üzere ıslak imza ile aynı sonucu doğuracaktır.

2525 sayılı Soyadı Kanunu 2. Maddesi “Söyleyişte, yazışta, imzada öz ad önde, soy adı sonda kullanılır”[3]  düzenlemesinden ise imzanın ad ve soyadı içermesi gerektiğini anlamaktayız. Kimi durumlarda adın yalnızca ilk harfinin kullanılmasıyla da yetinilmektedir çünkü söz konusu hüküm emredici nitelikte değildir. Bu noktada dairesel veya çizgisel unsurlarla oluşturulmuş şekilden ibaret imzaların niteliğinin ne olduğu sorusu akla gelebilir. İmza denilen kişiye özgü işaretin, el yazısı formunda ve okunabilecek şekilde ad ve soyadı içeriyor olması bir geçerlilik unsuru değildir. Çünkü yukarıda sayılan kanun hükümleri çerçevesinde imzanın ne olduğu ve nasıl atılması gerektiğine ilişkin düzenlemeler mevcut olsa da; unsurlarının neler olduğu ve bir imzanın ne şekilde atılmayacağı konusunda yapılmış bir düzenleme yoktur. Bu sebepten ötürü, gelişigüzel yapılmış şekiller dahi geçerli kabul edilmektedir.

Paraf ile imza aynı anlama gelmemektedir. Paraf, Türk Dil Kurumu’nca “Yalnız adın veya ad ve soyadının baş harfleriyle atılan kısa imza.” şeklinde tanımlanmıştır. Genelde ad veya soyadının baş harfi kullanılmak suretiyle atılan basit bir işaret olduğundan taklidi kolaydır. Paraf atmak, formalite işlerde kullanılır. Kişi paraf atarak borç veya yükümlülük altına girmez, yani paraf atmak hukuki sorumluluk doğurmamaktadır. Bu yönüyle imza yerine kullanılamaz.

Toplumun büyük bir kısmı, kısmen okunabilen veyahut hiç okunamayan şekil imzalar kullanmaktadır. Bu durum, imzaların taklit edilebilmelerini kolaylaştıran bir etken olarak karşımıza çıkar. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 207. Maddesi özel belgede sahtecilik suçunu “(1)Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2)Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.”[4] şeklinde düzenlemiştir. Bir kişinin adına, imzası taklit edilmek suretiyle düzenlenmiş bir belgenin kullanılması, ilgili maddede düzenlenmiş suçun oluşmasına sebebiyet verecektir.

Her ne kadar imza taklidi ile kişileri zarara uğratmak, hapis cezası öngörülmek suretiyle engellenmeye çalışılmış olsa da, bu konuda imza sahibinin veyahut lehine hak doğuracak hukuki işlemin tarafının hassasiyeti çok daha büyük bir önem arz etmektedir. Açıklanan sebeplerden ötürü aşağıda sıralanan tavsiye niteliğindeki hususlara dikkat edilmelidir.

  • Bir belge imzalanmadan önce mutlaka okunmalıdır.
  • İmza atarken, imzanızın zeminden etkilenmemesi için belgenin altına birkaç kağıt veya yumuşak karton kullanabilirsiniz. 
  • İmza, uzun süre kalan mürekkep kalem ile atılmalıdır.
  • Mümkünse her zaman aynı kalemle imza atılmalı, hatta imza kalemi olarak belirlenmiş bir kalem bulundurulmalıdır.
  • İmza, isim ve soyadının kullanılması ya da ismin kısaltılması ve soyadının yazılması ile oluşturulmalıdır. 
  • İmza, isim yazıldıktan sonra veyahut belgede zaten yazılı olan isme denk gelecek şekilde atılmalıdır.
  • İmzanın atıldığı tarih yazılmalıdır.
  • İmzada ne kadar karakteristik, kişisel özellikler olursa imza o kadar güvenceli olur.
  • Her daim aynı imza kullanılmalıdır.
  • Çok taraflı veya iki taraflı bir hukuki ilişki sebebiyle imzalar atılırken herkes göz önünde bir başka deyişle hazırlar arasında imza atmalıdır.
  • İmza kişinin her zaman kullandığı eli ile mümkünse otururken atılmalıdır.
  • Birden fazla sayfadan oluşan belgelerin her sayfasında imza mevcut olmalıdır.
  • Şirket adına bir temsilci imza atacaksa, yetkisi ve varsa sınırlamaları (İMZA SİRKÜLERİ) kontrol edilmeli, ayrıca şirket adına olduğu belirtilerek ad-soyadını da yazmalı, şirket imza kaşesi ile imzalamalıdır.
  • Belge imzalandıktan sonra bir kopyası taranarak sanal bir ortama aktarılmalı (veya fotokopisi çoğaltılmalı) bu taranmış kopyası gerektiğinde kullanılmalıdır. İmzalı belgenin resmi bir kamu kurum ve kuruluşuna veya mahkemeye ibrazı gerekmedikçe güvenli arşiv yerinden çıkarılmaması gerekir. İmzalanan bir belge üzerinde herhangi bir ekleme, değişiklik, oynama ile TAHRİFAT yapılmasının Ceza Kanunları uyarınca ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNA neden olabileceği unutulmamalıdır.

Konu ile ilgili herhangi bir hukuki soru veya sorununuz olması halinde bizimle irtibat kurmanızı rica ederiz.

 

Saygılarımızla,

 

Av. Senem ÇETİN                             Stj. Av. İrem Can TANIŞ
Danışmanlık Departmanı Yöneticisi         Danışmanlık Departmanı

 

 

[1] https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6098&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

[2] https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5070&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

[3] https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2525&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=3

[4] https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

marsbahis adresi marsbet flughafentransfer şişli escort sweet bonanza bahsegel bahsegel sweeet bonanza oyna şişli escort bayan sweet bonanza