İcra Takibine Geçilmeden Önce Alacaklılar Tarafından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SAYI: ÖZDERİN 2022/4

İcra takiplerinde hızlı ve lehe sonuçlar alabilmek için mutlak suretle dikkat edilmesi gereken hususları aşağıdaki maddeler halinde sizler için açıklamaya çalıştık.  

1. Alınmış olan kambiyo senetlerinde (özellikle bono ve çeklerde) yer alan bilgilerde değişiklik veya ilave yapmak istemeniz durumunda, bunu ancak karşı tarafın (imzalayanın veya imza yetkilisinin) imzası ile gerçekleştirmeniz gerekir. Aksi durumlar ve tahrifatlar, Türk Ceza Kanunu anlamında sahtecilik suçuna vücut verecektir. [1]
2. Çekler vadesinde ödenmediği takdirde beklemeden bankaya ibraz edilmeli ve karşılıksız olduğu kayıt altına alınmalıdır. Bu sürelere uyulmazsa, bankalar tarafından karşılıksızdır şerhi koyulamayacağından, çek ile kambiyo yoluyla da takibe gidilemeyecektir. Bu durum, icra takibi yolu ile alacağımızın tahsilini güçleştirecek ve süreci uzatabilecektir. Çekte ibraz süreleri bazı durumlarda bir ay olabilmekteyse de genel kural olarak her durumda ve riske atmamak adına en geç 10 gün olarak kabul edilmesini ve bu süreye uyulmasını tavsiye ederiz.
3. Çek ve senetlerin kambiyo senedi vasfını koruduğu süreler TTK uyarınca sınırlanmıştır. TTK’de belirlenmiş sürenin geçmesiyle beraber elinizde bulunan kambiyo senedinin bu vasfını yitireceğini ve bu sebepten ötürü kambiyo senetlerine özgü başlatılmış takibe borçlunun itiraz etmesi halinde takibin iptal edileceğini önemle belirtmek isteriz. Hamilin düzenleyene (asıl borçlu) karşı ileri sürebileceği talepler yönünden zamanaşımı süresi TTK'de 3 yıl olarak düzenlenmiştir.[2][3][4]
4. Elinizde bulunan ve ödenmeyen çeklerin keşide tarihinden itibaren 3 ay içerisinde bize ulaştırılması gerekmektedir. Zira bu süre geçtikten sonra İcra Ceza Mahkemesi’nde karşılıksız çek keşide etme suçundan ötürü 3 ay tazyik hapsi olan ceza davası açılamamaktadır. Hapis cezası borçlular nezdinde caydırıcılığı kısmen yüksek olan bir yaptırım olduğundan bu 3 aylık süre de gözetilmelidir.
5. Senede, ödenmemesi halinde takip için hangi mahkemeler veya icra dairelerinin yetkili kabul edileceği yazılmalıdır. Aksi halde genel yetki kuralları uygulanacağından, bu kurallara göre borçlunun ikametgâh yerinde takip yapılması gerekebilir. Bu durumda ise, bu yer başkaca bir il veya ilçe ise, takip sürecinde ilave yargılama ve seyahat masraflarına neden olabilecektir. Bu sebepten senet metnine Antalya mahkemeleri yetkilidir yazılmasını tekraren hatırlatırız
6. Özellikle birden çok tarafın imzasını içeren, cirantalar silsilesi bulunan senetlerde Kanun bazı durumlarda ilgili taraflara başvuruda bulunulabilmesi için resmi bir şekilde belirli sürelerde ve şekil şartlarında protesto çekilmesini aramaktadır. Bu sürelere uyulmaması hali, diğer ilgili taraflara başvuru imkanını ortadan kaldıracaktır. Dolayısıyla hak kayıpları yaşamamak adına, birden çok muhatabı bulunan vadesinde ödenmeyen senetlerde hiç beklenmeksizin protesto çekilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Zira belirli bir günde veya düzenlenme gününden ya da görüldükten belirli bir süre sonra ödenmesi şartını içeren bir senetten dolayı çekilecek ödememe protestosunun, ödeme gününü izleyen iki iş günü içinde çekilmesi zorunludur, bu süre hak düşürücü niteliktedir.[5]
7. Çek ya da senedin düzenlenmesi sırasında şirketi temsilen ticaret unvanı üzerine imza atan yetkiliye veya uygun görülen başka birine ek olarak atılı kaşe imzanın hemen yanına herhangi bir şekilde şirketin unvanını içermeksizin kendi imzasını tekrar attırılmalı yani aval alınmalıdır. Bu yöntemle şirket yetkilisini veya uygun gördüğünüz kişiyi, ilgili kambiyo senedindeki meblağ borç için piyasa deyimiyle “kefil” almış olacaksınız. Bu sebepten senet, çek alırken aval almak tahsilatın hızlanması, kolaylaşması yönünde pratik ve etkili bir yöntemdir.[6]
8. Aval almak için her ne kadar boşa imza atılması yeterliyse de gene süreci hızlandırmak açısından sizden aval aldığınız kişinin T.C. Kimlik bilgisinin, adres ve iletişim numaralarının alınmasının atlanmamasını sağlamanızı rica ediyoruz.
9. Vadesi gelmesine rağmen çek ve senetleri bekletmeden bize göndermeniz tarafımızca da ivedilikle icra takibinin başlatılması gerekir zira bu süreyi geciktirmemiz başka alacaklıların borçlunun malvarlığına haciz tatbik ederek sıra olarak önümüze geçecekleri anlamına gelmektedir. Bu durum dosyanın tahsil kabiliyetini düşürmektedir.
10. İcra takibin başlangıç aşamasında müvekkilden düzenli bilgi akışı takibin hızlı sonuçlanmasına da katkı sağlamakta, bu surette işlemleri kolaylaştırmakta, borçlunun haczi kabil mal varlığı daha kolay tespit edilebilmektedir. Takip için evrakların bize gönderilmesi kararı verildiğinde sizlere e-posta üzerinden göndereceğiniz icra takip formumuzu doldurularak bize göndermeniz hepimiz için kolaylık sağlayacaktır.
11. Borçlunun kendi mülkiyetindeki mallarının haczedilebilmesi gibi üçüncü kişilerdeki mal ve alacakları da haczedilebilir. Burada alacaktan kastedilen borçlunun bir kıymetli evraka bağlı olmayan alacaklardır. Bu sebepten borçlu veya borçluların çalıştığı firmaların veya kişilerin isimlerini bize iletmenizi sağlamanızı önemle rica ederiz.
12. İcra takibi öncesinde veya sonrasında borçludan ödeme aldıysanız hiç bekletmeden bunu bize bildirmelisiniz, zira alacağın bir kısmının ödenmiş olmasına karşın tamamı ödenmemiş gibi yapılan icra takibinde alacaklının kötü niyetli olduğu kabul edilir ve alacaklı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilir.[7]
13. İhtiyati haciz istemli dosyalarda nakit ya da mektup olarak verilecek teminatın en geç ertesi gün bizlere ulaştırılması çok önemlidir. Bu teminatı aynı gün yatırmamız demek; o gün içerisinde kararı alarak borçlunun tüm malvarlığına haciz koyabileceğimiz anlamına gelmektedir. Bildiğiniz üzere, yatırılan bu teminatlar takip kesinleştikten sonra tarafımıza iade edilmektedir.[8]
14. Borçlu aleyhine başlatılacak icra takibi; fatura, cari hesap sair dayanak belgelerine istinaden başlatılacak ise en geç takibe itiraz geldiğinde tarafımıza faturaların, mutabakatların ve irsaliyelerinin gönderilmesi gerekmektedir. Söz konusu bu irsaliyelerde imzaların mutlaka tam olması, imza yetkisi olan biri tarafından imzalanması gerekmektedir. Öte yandan faturaya dayalı takipte ihtiyati haciz talep edersek, hâkimler kati surette imzalı irsaliyeleri görmek istemektedirler. Bu konuda dikkatli davranılması gerekmektedir.
15. Takip başlatılan dosyalarda borçlular ile ödeme mutabakatı yapmamak gerekir. Zira takip başlattıktan sonra işleyen faiz, masraf, vekâlet ücreti, karşılıksız çek tazminatı (çek takiplerinde), tahsil harcı ve sair icra masrafları da dikkate alınmalı, borca ilave edilmelidir. Bu sebepten müzakereler için borçluları bize yönlendirmeniz sürecin sağlıklı yürümesini sağlayacaktır.

Konu ile ilgili olarak herhangi bir soru veya sorununuz olması halinde bizimle irtibat kurmanızı rica ederiz.

Saygılarımızla,

Av. Sibel ADIYAMAN                                  Stj. Av. Ezgi KÜTÜKCÜOĞLU

İcra Departmanı Yöneticisi                             İcra Departmanı