Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 Sayılı Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair 2022-32/66 Sayılı Tebliğ

SAYI : ÖZDERİN 2022/RG.02

Bilindiği üzere, 13.09.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 12.09.2018 tarihli ve 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’da Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri belirli sözleşme türlerinde sözleşme bedelinin ve diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenemeyeceğine ilişkin bazı düzenlemeler yapılmış olup, söz konusu düzenlemeler sonrasında belirlenen istisnalara ise Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 sayılı Tebliğ’in 8’inci maddesinde yer verilmiştir. Ana kural olarak, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin, hukuki ve ticari işlemlerinde dövize endeksli işlem yapmaları yasaklanmışsa da ilgili 8. Maddede yer alan istisnaların varlığı halinde sözleşme bedelinin döviz üzerinden veya dövize endeksli olarak belirlenmesine izin verilmiştir. Bu istisnalardan bir tanesi de 9. Fıkra[1] uyarınca; Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırabilmeleridir.

Öte yandan, 19.04.2022 tarihli 31814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 2008-32/34 sayılı Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair 2022-32/66 sayılı Tebliğ ile yukarıda anılan 8’inci maddenin dokuzuncu fıkrasının sonuna “Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.” cümlesi eklenmiştir. Böylece, istisna uyarınca Türkiye’de yerleşik gerçek kişi ve tüzel kişiler aralarında akdedecekleri taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerini dövizle kararlaştırabilecek olsalar da, ödeme yükümlüsü tarafın Türk parası ile ödeme yapmasının ve diğer tarafının da Türk parası ile ödemeyi kabul etmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.  Buna ilave olarak, değişikliğe ilişkin T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 21 Nisan 2022 tarihli basın açıklamasında; 

• 19.04.2022 tarihinden önce akdedilen menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 2022-32/66 sayılı Tebliğ’in yürürlük tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar (bono, çek gibi) kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmaması,
• 19.04.2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmaması,
• Tebliğ’de geçen “menkul” ibaresinin gayrimenkul tanımına girmeyen her türlü mal ve eşyayı kapsadığı,

• Yapılan değişikliğin Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettikleri/akdedecekleri menkul satış sözleşmeleri konusu ödeme yükümlülüklerine ilişkin olması sebebiyle, Türkiye’de yerleşik kişiler ile dışarıda yerleşik kişiler arasında akdedilmiş/akdedilecek menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğunun bulunmadığı,
• Yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği 19.04.2022 tarihi ve bu tarih sonrasında döviz cinsinden düzenlenmiş olan çek vb. ödeme araçlarının Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettikleri/akdedecekleri menkul satış sözleşmeleri konusu ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılmasının mümkün olmadığı,
• Tebliğin 8’inci maddesinin diğer fıkralarında yer alan menkul satış sözleşmeleri dışındaki sözleşmelere ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden kabul edilmesi ve yerine getirilmesine yönelik herhangi bir değişiklik yapılmadığının ve mevcut istisnaların geçerli olduğu hususları duyurulmuştur.

Belirtmek isteriz ki, Türkiye’de yerleşik kişilerin maliyeti dövizle gerçekleşen eser sözleşmeleri (yurtdışından tedarik edilerek gerçekleştirilen üretim faaliyetlerinde) ile Türkiye ile herhangi bir vatandaşlık bağı bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin akdedecekleri sözleşmeler yine istisna kapsamında döviz veya dövize endeksli olarak akdedilebilir ve aynen dövizle ödeme kaydı bulunması halinde yabancı para olarak ifa edilebilir.

Söz konusu kararların uygulanması ile ilgili herhangi bir hukuki sorunuz olması halinde bizimle irtibat kurmanızı rica ederiz.

Saygılarımızla,

Av. Senem Nimet ÇETİN                     Stj. Av. İrem Can TANIŞ

Danışmanlık Departmanı Yöneticisi            Danışmanlık Departmanı